Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

psaltriae N F

  • 1 deceo

    deceo, uī, ēre (zu decor, decus), zieren, ziemen, I) eig., a) v. Lebl., äußerlich zieren, kleiden, wohl od. gutstehen, wohl od. gutlassen (Ggstz. dedecere; vgl. Fronto de oratt. p. 159, 13 N.: nam convenire et decere et aptum esse et congruere Graeci ἡρμόσθαι appellant), m. Ang. wen (wem)? im Acc., quin me aspice et contempla, ut haec (vestis) me deceat, Plaut.: quem decet muliebris ornatus, quem incessus psaltriae, Cic.: neminem decet intertexta pluribus notis vestis, Quint.: te toga picta decet, Prop.: quem tenues decuere togae nitidique capilli, Hor.: habitus triumphalis feminas non decet, Quint.: forma viros neglecta decet, Ov.: neglecta decet multas (virgines) coma, Ov.: decet alba quidem pudor ora, Ov.: alba (weiße Tracht) decent Cererem; vestes Cerealibus albas sumite, Ov.: hic illum mire pudor decuit, Sen. – ohne Ang. wen (wem)? rarus in publicum egressus idque velatā parte oris, ne satiaret aspectum, vel quia sic decebat (weil es ihr so gut stand), Tac. ann. 13, 45. – b) v. Pers., prangen, Macrobii praecipuā decent pulchritudine, Solin. 30, 10. – II) übtr., den Verhältnissen nach zieren = stehen, wohl anstehen, wohlanständig sein, sich ziemen od. geziemen, sich schicken, schicklich sein, in der Ordnung sein (Ggstz. dedecere), wobei zu bemerken, daß decet oft durch es würde sich geziemen, decebat u. decuit durch es hätte sich ge ziemt, würde sich geziemt haben, übersetzt werden muß, α) m. Subjekts-Nom., teils m. Ang. wen (wem)? im Acc., arta decet sanum comitem toga, Hor.: illa ornamenta decere me et convenire eis rebus, quas gesseram, non putabam, Cic.: non velle experiri quam se aliena deceant; id enim maxime quemque decet, quod est cuiusque maxime suum, Cic. – teils (archaist.) m. Ang. wen (wem)? für wen? im Dat., istuc facinus nostro generi non decet, Plaut. Amph. 820 (vgl. unten no. β u. γ). – teils ohne Ang. wen? servare id, quod deceat (v. Dichter), Cic.: et quod decet honestum est et quod honestum est decet, Cic.: ita fere officia reperientur, cum quaeretur, quid deceat et quid aptum sit personis, temporibus, aetatibus, Cic. – m. Ang. worin? durch in m. Abl., ut in vita, sic in oratione nihil est difficilius quam quid deceat videre, Cic. – m. Ang. bei wem? durch apud m. Akk., u. wobei? durch Abl., neque eadem in voce, gestu, incessu apud principem, senatum, populum, magistratus, privato publico iudicio, postulatione, actione decent, Quint. 11, 3, 150. – β) m. Subjekts-Infin., u. zwar teils m. Acc. u. Infin. Act. u. Pass., oratorem irasci minime decet, simulare non dedecet, Cic.: omnes hommes ab odio, amicitia, ira atque misericordia vacuos esse decet, Sall.: omnes bonos rei publicae subvenire decebat, Sall.: non quidquid patrum plebisque est, consules, tribunos, deos, hominesque omnes armatos opem ferre, in Capitolium currere decuit? Liv.: m. Acc. u. Infin. Pass. (s. Klotz Nachtr. zu Cic. Tusc. p. 21. Wopkens Lectt. Tull. p. 71), atque in eo disputant, contaminari non decere fabulas, Ter.: num dubitas, quin specimen naturae capi deceat ex optima quaque natura? Cic.: sicut aut sola aut prima pensari decet... tanto regi (= a tanto rege), Liv. 34, 58, 8. – teils (archaist.) m. Dat. u. Infin., ita uti liberali esse ingenio decuit, Ter. Hec. 164: decet tantae maiestati eas servare leges, quibus etc., Paul. dig. 32, 1, 23: certa est enim ratio, quā deceat philosopho ob decretam sibi publice statuam gratias agere, Apul. flor. 16. p. 23, 4 Kr. – teils m. bl. Infin., iniusta impetrare non decet, Plaut.: exemplis grandioribus decuit uti, Cic. – m. vorhergeh. allgem. Pronom.-Nom., nihil est quod tam deceat, quam in omni re gerenda consilioque servare constantiam, Cic. – γ) ohne Subjekt, teils m. Ang. wen (wem)? durch Acc., facis, ut te decet, Ter.: ita uti fortes decet milites, Ter.: illum decet, Quint. – teils (archaist.) m. Ang. wem? od. für wen? durch Dat. (s. Ussing Plaut. Amph. 813. Hildebr. Apul. de mund. 1. p. 336), ut decet lenonis familiae, Plaut.: ita nobis decet, Ter.: haec primum ut fiant, deos quaeso, ut vobis decet, Ter.: locum editiorem, quam victoribus decebat, capit, Sall. hist. fr. 1, 98 (100). – teils (archaist.) m. Ang. wem? od. für wen? im Abl., ut meque teque maxume atque ingenio nostro decuit (= dignum erat), Plaut. asin. 577. – teils ganz absol., fecisti ut decuerat, Ter.: perge, decet, Verg.: res... paulo ante confecta est; minus quidem illa severe quam decuit, non tamen omnino dissolute, Cic.: quo maiorem spem habeo nihil fore aliter ac deceat, Cic.: cuius a rne corpus crematum est, quod contra decuit ab illo meum (sc. cremari), wogegen es sich geschickt hätte, daß der meinige von jenem verbrannt würde, Cic.

    lateinisch-deutsches > deceo

  • 2 psaltria

    psaltrĭa, ae, f. joueuse de cithare, musicienne, chanteuse.
    * * *
    psaltrĭa, ae, f. joueuse de cithare, musicienne, chanteuse.
    * * *
        Psaltria, psaltriae. Terent. Chantresse.

    Dictionarium latinogallicum > psaltria

  • 3 deceo

    deceo, uī, ēre (zu decor, decus), zieren, ziemen, I) eig., a) v. Lebl., äußerlich zieren, kleiden, wohl od. gutstehen, wohl od. gutlassen (Ggstz. dedecere; vgl. Fronto de oratt. p. 159, 13 N.: nam convenire et decere et aptum esse et congruere Graeci ἡρμόσθαι appellant), m. Ang. wen (wem)? im Acc., quin me aspice et contempla, ut haec (vestis) me deceat, Plaut.: quem decet muliebris ornatus, quem incessus psaltriae, Cic.: neminem decet intertexta pluribus notis vestis, Quint.: te toga picta decet, Prop.: quem tenues decuere togae nitidique capilli, Hor.: habitus triumphalis feminas non decet, Quint.: forma viros neglecta decet, Ov.: neglecta decet multas (virgines) coma, Ov.: decet alba quidem pudor ora, Ov.: alba (weiße Tracht) decent Cererem; vestes Cerealibus albas sumite, Ov.: hic illum mire pudor decuit, Sen. – ohne Ang. wen (wem)? rarus in publicum egressus idque velatā parte oris, ne satiaret aspectum, vel quia sic decebat (weil es ihr so gut stand), Tac. ann. 13, 45. – b) v. Pers., prangen, Macrobii praecipuā decent pulchritudine, Solin. 30, 10. – II) übtr., den Verhältnissen nach zieren = stehen, wohl anstehen, wohlanständig sein, sich ziemen od. geziemen, sich schicken, schicklich sein, in der Ordnung sein (Ggstz. dedecere), wobei zu bemerken, daß decet oft durch es würde sich geziemen, decebat u. decuit durch es hätte sich ge-
    ————
    ziemt, würde sich geziemt haben, übersetzt werden muß, α) m. Subjekts-Nom., teils m. Ang. wen (wem)? im Acc., arta decet sanum comitem toga, Hor.: illa ornamenta decere me et convenire eis rebus, quas gesseram, non putabam, Cic.: non velle experiri quam se aliena deceant; id enim maxime quemque decet, quod est cuiusque maxime suum, Cic. – teils (archaist.) m. Ang. wen (wem)? für wen? im Dat., istuc facinus nostro generi non decet, Plaut. Amph. 820 (vgl. unten no. β u. γ). – teils ohne Ang. wen? servare id, quod deceat (v. Dichter), Cic.: et quod decet honestum est et quod honestum est decet, Cic.: ita fere officia reperientur, cum quaeretur, quid deceat et quid aptum sit personis, temporibus, aetatibus, Cic. – m. Ang. worin? durch in m. Abl., ut in vita, sic in oratione nihil est difficilius quam quid deceat videre, Cic. – m. Ang. bei wem? durch apud m. Akk., u. wobei? durch Abl., neque eadem in voce, gestu, incessu apud principem, senatum, populum, magistratus, privato publico iudicio, postulatione, actione decent, Quint. 11, 3, 150. – β) m. Subjekts-Infin., u. zwar teils m. Acc. u. Infin. Act. u. Pass., oratorem irasci minime decet, simulare non dedecet, Cic.: omnes hommes ab odio, amicitia, ira atque misericordia vacuos esse decet, Sall.: omnes bonos rei publicae subvenire decebat, Sall.: non quidquid patrum plebisque est, consules, tribunos, deos, hominesque omnes armatos opem
    ————
    ferre, in Capitolium currere decuit? Liv.: m. Acc. u. Infin. Pass. (s. Klotz Nachtr. zu Cic. Tusc. p. 21. Wopkens Lectt. Tull. p. 71), atque in eo disputant, contaminari non decere fabulas, Ter.: num dubitas, quin specimen naturae capi deceat ex optima quaque natura? Cic.: sicut aut sola aut prima pensari decet... tanto regi (= a tanto rege), Liv. 34, 58, 8. – teils (archaist.) m. Dat. u. Infin., ita uti liberali esse ingenio decuit, Ter. Hec. 164: decet tantae maiestati eas servare leges, quibus etc., Paul. dig. 32, 1, 23: certa est enim ratio, quā deceat philosopho ob decretam sibi publice statuam gratias agere, Apul. flor. 16. p. 23, 4 Kr. – teils m. bl. Infin., iniusta impetrare non decet, Plaut.: exemplis grandioribus decuit uti, Cic. – m. vorhergeh. allgem. Pronom.-Nom., nihil est quod tam deceat, quam in omni re gerenda consilioque servare constantiam, Cic. – γ) ohne Subjekt, teils m. Ang. wen (wem)? durch Acc., facis, ut te decet, Ter.: ita uti fortes decet milites, Ter.: illum decet, Quint. – teils (archaist.) m. Ang. wem? od. für wen? durch Dat. (s. Ussing Plaut. Amph. 813. Hildebr. Apul. de mund. 1. p. 336), ut decet lenonis familiae, Plaut.: ita nobis decet, Ter.: haec primum ut fiant, deos quaeso, ut vobis decet, Ter.: locum editiorem, quam victoribus decebat, capit, Sall. hist. fr. 1, 98 (100). – teils (archaist.) m. Ang. wem? od. für wen? im Abl., ut meque teque maxume atque ingenio nostro decuit (=
    ————
    dignum erat), Plaut. asin. 577. – teils ganz absol., fecisti ut decuerat, Ter.: perge, decet, Verg.: res... paulo ante confecta est; minus quidem illa severe quam decuit, non tamen omnino dissolute, Cic.: quo maiorem spem habeo nihil fore aliter ac deceat, Cic.: cuius a rne corpus crematum est, quod contra decuit ab illo meum (sc. cremari), wogegen es sich geschickt hätte, daß der meinige von jenem verbrannt würde, Cic.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > deceo

  • 4 psaltria

        psaltria ae, f, ψάλτρια, a female player on the cithara, lutist, T., C., Iu.
    * * *

    Latin-English dictionary > psaltria

  • 5 decet

    dĕcet, cuit, 2, v. impers. [Sanscr. dacas, fame; Gr. dokeô, to seem, think; Lat. decus, dignus]. It is seemly, comely, becoming,; it beseems, behooves, is fitting, suitable, proper (for syn. v. debeo init.):

    decere quasi aptum esse consentaneumque tempori et personae,

    Cic. Or. 22, 74; cf. also nunc quid aptum sit, hoc est, quid maxime deceat in oratione videamus, id. de Or. 3, 55, 210 (very freq. and class.; not in Caes.).—Constr., with nom. or inf. of the thing, and with acc.; less freq. with dat. of the pers.; sometimes absol.
    a.
    With nom. rei
    (α).
    and acc. pers.: Ph. Quin me aspice et contempla, ut haec (sc. vestis) me decet. Sc. Virtute formae id evenit, te ut deceat, quicquid habeas, Plaut. Most. 1, 3, 16 sq.; cf.:

    quem decet muliebris ornatus, quem incessus psaltriae, Cic. Clod. fragm. 5, p. 105 ed. Beier: te toga picta decet,

    Prop. 4, 4, 53 al.; Hor. Ep. 1, 18, 30; Quint. 8, 5, 28;

    and nec habitus triumphalis feminas deceat,

    id. 11, 1, 3; cf.:

    omnis Aristippum color decuit,

    Hor. Ep. 1, 17, 23:

    intonsus crinis deum,

    Tib. 1, 4, 38; cf.:

    neglecta decet multas coma,

    Ov. A. A. 3, 153; id. F. 2, 106 et saep.:

    id maxime quemque decet, quod est cujusque maxime suum,

    Cic. Off. 1, 31, 113:

    quod omnes et semper et ubique decet,

    Quint. 11, 1, 14:

    non si quid Pholoen satis, Et te, Chlori, decet,

    Hor. Od. 3, 15, 8 et saep.:

    qui flexus deceat miserationem,

    Quint. 1, 11, 12:

    civitatem quis deceat status,

    Hor. Od. 3, 29, 25 et saep.—In plur.:

    quem tenues decuere togae nitidique capilli,

    Hor. Ep. 1, 14, 32:

    te non citharae decent,

    id. Od. 3, 15, 14:

    alba decent Cererem: vestes Cerealibus albas Sumite,

    Ov. F. 4, 619; id. M. 1, 457 et saep.:

    nec velle experiri, quam se aliena deceant,

    Cic. Off. 1, 31, 113; Quint. 6, 1, 25:

    illa quoque diversa bonum virum decent,

    id. 11, 1, 42 et saep.:

    duo verba uni apposita ne versum quidem decuerint,

    id. 8, 6, 43.—
    (β).
    Without acc. pers.:

    nihil est difficilius quam quid deceat videre,

    Cic. Or. 21, 70; cf.:

    quid deceat et quid aptum sit personis,

    id. Off. 1, 34 fin.:

    casus singularis magis decuit,

    Quint. 8, 3, 20; id. 11, 3, 161 et saep.:

    idem fere in omni genere causarum et proderit et decebit,

    id. 11, 1, 14; cf. id. 9, 4, 21.—In plur.:

    ubi lepos, joci, risus, vinum, ebrietas decent,

    Plaut. Ps. prol. 20:

    cum magna pars est exhausta orationis, pene omnia decent,

    Quint. 11, 3, 147; 150; id. 11, 1, 48 et saep. —
    (γ).
    With dat.:

    istuc facinus nostro generi non decet,

    Plaut. Am. 2, 2, 188: certa est ratio quae deceat philosopho, Apul. Flor. 3, p. 355, 13; Plaut. Pers. 2, 2, 34; cf. infra. —
    b.
    With inf.
    (α).
    and acc. pers.:

    non te mihi irasci decet,

    Plaut. Am. 1, 3, 24:

    hanc maculam nos decet effugere,

    Ter. Ad. 5, 8, 31:

    oratorem irasci minime decet,

    Cic. Tusc. 4, 25; Quint. 12, 6, 3; Ov. M. 3, 265; so freq. with inf. pass.:

    specimen naturae capi debet ex optima quaque natura,

    Cic. Tusc. 1, 14, 32:

    mortalin' decuit violari vulnere divum?

    Verg. A. 12, 797; Ter. And. prol. 16. —
    (β).
    Without acc.:

    injusta ab justis impetrare non decet,

    Plaut. Am. prol. 35:

    exemplis grandioribus decuit uti,

    Cic. Div. 1, 20; Ov. M. 8, 27:

    nunc decet caput impedire myrto: nunc et in umbrosis Fauno decet immolare lucis,

    Hor. Od. 1, 4, 9 sq.; id. Ep. 1, 17, 2; Pers. 3, 27.—
    (γ).
    With dat.:

    decet tantae majestati eas servare leges, quibus, etc.,

    Dig. 32, 1, 23:

    ita uti liberali esse ingenio decet,

    Ter. Hec. 1, 2, 89:

    prima certe pensari decet populo utrum, etc.,

    Liv. 34, 58, 8.
    c.
    Absol.
    (α).
    with acc. pers.:

    ita ut vos decet,

    Plaut. Most. 3, 2, 40; cf.:

    facis, ut te decet,

    Ter. Andr. 2, 5, 10; id. Heaut. 5, 5, 10:

    ita uti fortes decet milites,

    id. Eun. 4, 7, 44; cf.: id. Andr. 2, 6, 14:

    illum decet,

    Quint. 9, 4, 15 et saep.—
    (β).
    Without case:

    eia haud sic decet,

    Ter. Eun. 5, 9, 35; cf. id. Hec. 2, 2, 10:

    fecisti ut decuerat,

    id. ib. 4, 4, 66:

    minus severe quam decuit,

    Cic. Phil. 6, 1:

    velata parte oris, quia sic decebat,

    it was becoming, Tac. A. 13, 45:

    nihil aliter ac deceat,

    id. Att. 6, 3, 8: perge;

    decet,

    Verg. A. 12, 153 et saep.—
    (γ).
    With dat.:

    ita nobis decet,

    Ter. Ad. 5, 8, 5; id. Heaut. 5, 2, 12:

    locum editiorem quam victoribus decebat,

    Sall. H. 1, 98 (Serv. Verg. A. 8, 127.)— Hence, dĕcens, entis, P. a. (freq. in Hor., Ov., and post-Aug. prose, esp. Quint.; not in Verg.; in Cic. once adverbially, and cf. decentia), seemly, becoming, decent, proper, fit:

    amictus,

    Ov. Pont. 2, 5, 52; cf.:

    decentior amictus,

    Quint. 11, 3, 156;

    and sinus (togae) decentissimus,

    id. 11, 3, 140:

    ornatus,

    id. 2, 15, 21:

    motus,

    Hor. Od. 4, 13, 17; Quint. 1, 10, 26; cf.:

    corporis decens et accommodatus orationi motus,

    id. 11, 3, 29;

    and allevatio atque contractio humerorum,

    id. 11, 3, 83:

    decentissimum sponsalium genus,

    Sen. Ben. 1, 9 et saep.:

    quid verum atque decens,

    Hor. Ep. 1, 1, 11:

    decentius erit servare pudorem,

    Quint. 11, 1, 78; cf. 8, 6, 6.—
    2.
    Esp. of corporeal fitness and symmetry, regularly, symmetrically, handsomely shaped; well-formed; noble:

    forma,

    Ov. Am. 3, 1, 9; cf.:

    habitus decentior quam sublimior,

    Tac. Agr. 44:

    facies,

    Ov. Tr. 3, 7, 33:

    malae,

    Hor. Od. 3, 27, 53:

    Venus,

    id. ib. 1, 18, 6; cf.:

    Cynthia,

    Prop. 4, 8, 52 (5, 8, 52 M.):

    Gratiae,

    Hor. Od. 1, 4, 6:

    (Paullus) et nobilis et decens,

    id. ib. 4, 1, 13: pulcher et decens toto corpore, Suct. Dom. 18; cf. Juv. 6, 161:

    sumptis decentior armis Minerva,

    Ov. H. 5, 35; Quint. 8, 3, 10 et saep.— Adv.: decenter (acc. to no. 1), becomingly, decently, properly, fitly:

    fictis nominibus decenter uti,

    Plin. Ep. 6, 21, 5; cf.:

    fieri,

    Quint. 11, 1, 79:

    singula quaeque locum teneant sortita decenter,

    Hor. A. P. 92; cf.:

    maesta,

    Ov. Am. 2, 5, 44.— Comp.: Hor. Ep. 2, 2, 216; Quint. 9, 1, 21 al.— Sup., a false reading for diligentissime, Cic. Caes. 26, 74.

    Lewis & Short latin dictionary > decet

См. также в других словарях:

  • PSALTRIAE — luxuriosorum Conviviis olim adhibitae, praeter peros Symphoniacos, de quibus infra agetur. Unde apud A. Gellium, l. 19. c. 9. habuisse quidam scribitur, Scitissimi utriusque sexus canentes et psallentes: et Horat. l. 4. Carm. Ode 13. v. 6. Illae… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • МУЗЫКА —    • Musĭca (ars),          μουσική (τέχνη), иногда также musica, orum; τὰ μουσικά, как искусство муз вообще, охватывает гораздо большую сферу, чем то, что ныне называется М. К ней относится всякая духовная деятельность как научная, так и… …   Реальный словарь классических древностей

  • МУЗЫКА —    • Musĭca (ars),          μουσική (τέχνη), иногда также musica, orum; τὰ μουσικά, как искусство муз вообще, охватывает гораздо большую сферу, чем то, что ныне называется М. К ней относится всякая духовная деятельность как научная, так и… …   Реальный словарь классических древностей

  • CLODIUS — I. CLODIUS claris parentibus ortus, iuvenis quidam audax, incestuosus ac seditiosus, cum amore Pompeiae Caesaris coniugis flagraret, clam eius domum ingreditur, vestem ac habitum Psaltriae indutus: speque latendi mulieres abductus ob… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CONVIVIA — vide de iis iam aliquid supra, in voce Cibus: item Cena. In iis, Varro convivarum numerum incipere voluit a Gratiarum numero. et progredi ad Musarum, quibus Apollinem quoque suum indulget Erasinus. Vettius tamen apud Macrob. l. 1. Saturn. c. 7.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • HISTRIONES — quod ex Histria Romam venerint primum, dicti, muliebri indumento, gestus feminarum impudicarum, exprimere solebaut, Isid. Hispal. l. 18. Etymol. c. 48. Non iidem semper cum Pantomiinis, quorum primus Pylades eodem, quo Histriones, tempore, Romam… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»